Niezbędne warunki do przeprowadzenia zwolnień grupowych
Zwolnienia grupowe to narzędzie służące do rozwiązywania stosunku pracy, jednak przyczyna musi leżeć po stronie pracodawcy.
Aby pracodawca mógł dokonać zwolnień grupowych, muszą zostać spełnione następujące warunki:
- przyczyna zwolnienia pracowników leży po stronie pracodawcy (ogłoszenie likwidacji firmy, upadłość zakładu pracy),
- zatrudnienie w firmie wynosi co najmniej 20 pracowników,
- w ciągu 30 dni zwalnianych jest minimum:
- 10 pracowników w firmie, której zatrudnienie wynosi do 100 osób,
- 10% pracowników w firmie, której zatrudnienie wynosi od 100 do 299 osób,
- 30 pracowników w firmie, której zatrudnienie wynosi od 300 osób.
Obowiązki pracodawcy
Zwolnienia grupowe wymagają od pracodawcy zachowania pewnych obowiązków:
- zawiadomienie związków zawodowych bądź przedstawicieli pracowników o przyczynach zwolnień i proponowanym sposobie ich przeprowadzenia,
- zawiadomienie PUP o przyczynach zwolnień grupowych,
- przeprowadzenie ze związkami zawodowymi bądź przedstawicielami pracowników konsultacji dotyczących zwolnień grupowych oraz ich wdrożenia,
- zawarcie porozumienia ze związkami zawodowymi bądź przedstawicielami pracowników porozumienia, w przypadku braku porozumienia – ustalenie w regulaminie zasad postępowania wobec pracowników, których dotyczą zwolnienia grupowe,
- zawiadomienie PUP o porozumieniu,
- wydanie pracownikom oświadczeń o rozwiązaniu umów oraz wypłacenie odpraw.
Kto jest chroniony przed zwolnieniami grupowymi
W przypadku zwolnień grupowych występuje grupa pracowników, którzy są objęci szczególną ochroną. Należą do niej:
- pracownice w ciąży,
- pracownicy w trakcie urlopu macierzyńskiego, ojcowskiego, rodzicielskiego,
- pracownicy powołani do służby wojskowej,
- pracownicy bliscy osiągnięcia wieku emerytalnego (do 4 lat),
- członkowie zarządu związku zawodowego,
- społeczny inspektor pracy.
Pracownicy, którzy są chronieni przed zwolnieniami grupowymi, pracodawca może wypowiedzieć dotychczasowe warunki pracy bądź płacy. Gdy pracodawca obniży wynagrodzenie pracownikowi chronionemu, należy mu się wówczas dodatek wyrównawczy, jako rekompensata, która wyrówna obniżone wynagrodzenie.
Rozmowy ze związkami zawodowymi
W przypadku zwolnień grupowych pracodawca ma obowiązek poinformować o tym fakcie związki zawodowe bądź przedstawicieli pracowników. Pracodawca informuje na piśmie o:
- przyczynach planowanych zwolnień grupowych,
- grupach zawodowych pracowników, których dotyczą zwolnienia,
- okresie, w którym nastąpią zwolnienia,
- kolejności dokonywania zwolnień.
Informacje te powinny zostać przedstawione związkom zawodowym bądź przedstawicielom pracowników na tyle wcześnie, aby zdążyli przygotować swoje propozycje dotyczące zwolnień grupowych. W ciągu 20 dni od chwili zawiadomienia związków lub przedstawicieli pracowników, organizacje związkowe powinny zawrzeć porozumienie, w którym będą ujęte informacje dotyczące obowiązków pracodawcy wobec zwalnianych pracowników oraz zasady postępowania.
Odprawy przysługujące pracownikom
Pracownikom zwolnionym w ramach zwolnień grupowych przysługuje odprawa pieniężna. Jej wysokość uzależniona jest od stażu pracy u danego pracodawcy.
- staż pracy wynoszący do 2 lat - odprawa w wysokości jednomiesięcznego wynagrodzenia,
- staż pracy wynoszący od 2 do 8 lat - odprawa w wysokości dwumiesięcznego wynagrodzenia,
- staż pracy wynoszący powyżej 8 lat - odprawa w wysokości trzymiesięcznego wynagrodzenia.
Wysokość odprawy nie może wynosić powyżej 15-krotności minimalnego wynagrodzenia. Ustawa reguluje minimalną kwotę odprawy, jednak jeśli wewnątrzzakładowe przepisy mówią inaczej, dopuszczalne jest, alby kwota ta była wyższa.