
Składki opłacane za siebie przez przedsiębiorcę
Obowiązkiem przedsiębiorcy jest opłacanie i rozliczanie za siebie składek:
- na ubezpieczenie społeczne (emerytalne, rentowe, wypadkowe oraz dobrowolna chorobowa),
- na Fundusz Pracy i Fundusz Solidarnościowy,
- na ubezpieczenie zdrowotne.
Emerytura
Opłacana składka emerytalna generuje oszczędności na przyszłą emeryturę. Wysokość emerytury zależy od wysokości kwoty zadeklarowanych składek oraz okresu w jakim przedsiębiorca te składki opłacał. To jaka jest wysokość składek w przypadku przedsiębiorców nie przekłada się na kwotę jaką zarobił. Przedsiębiorca deklaruje jaką kwotę będzie opłacał do ZUS, najczęściej jest to 60% przeciętnego prognozowanego miesięcznego wynagrodzenia. Istotnym jest, że przedsiębiorca może w każdej chwili podjąć decyzję o zamiarze opłacania wyższych składek ZUS.
Renta
Opłacana składka rentowa w razie częściowej bądź całkowitej utraty zdolności do pracy uprawnia przedsiębiorcę do skorzystania z pobierania renty. Jednak aby tak się stało muszą zostać spełnione poniższe warunki:
- przedsiębiorca otrzyma orzeczenie od lekarza orzecznika ZUS o niezdolności do pracy,
- okresy składkowe i nieskładkowe stosowne do wieku osiągną wymagany okres,
- niezdolność do pracy powstała w okresach składkowych (okres zatrudnienia, okres ubezpieczenia) bądź w okresach nieskładkowych (okres pobierania zasiłku chorobowego, opiekuńczego),
- przedsiębiorca nie ma ustalonego prawa do emerytury bądź nie spełnia warunków do uzyskania emerytury.
Zasiłek macierzyński oraz rodzicielski
Opłacana dobrowolna składka chorobowa uprawnia do skorzystania przez przedsiębiorców z zasiłku macierzyńskiego i rodzicielskiego. Prawo do tego typu zasiłku przedsiębiorca nabywa, gdy w trakcie objęcia ubezpieczeniem chorobowym nastąpią poniższe zdarzenia:
- narodziny dziecka,
- przyjęcie dziecka na wychowanie i wystąpienie do sądu z wnioskiem o jego przysposobienie,
- przyjęcie dziecka na wychowanie w ramach rodziny zastępczej.
Jeśli ubezpieczona przed dniem porodu przystąpi do ubezpieczenia chorobowego, to przysługuje jej zasiłek. W tym przypadku nie obowiązuje okres wyczekiwania.
Dodatkowo przedsiębiorca nadal może prowadzić działalność mimo pobierania zasiłku. Podlega wtedy tylko obowiązkowemu ubezpieczeniu zdrowotnemu z tytułu prowadzenia działalności, natomiast nie występuje obowiązek opłacania składek społecznych. Natomiast na własny wniosek przedsiębiorca może przystąpić dobrowolnie do opłacania składek społecznych. W trakcie pobierania zasiłku macierzyńskiego opłacana jest tylko składka zdrowotna, jednak i tej nie trzeba opłacać, jeśli zasiłek macierzyński nie przekracza 1000 zł.
Urlop ojcowski i wychowawczy
Opłacana dobrowolna składka chorobowa uprawnia przedsiębiorcę do skorzystania z urlopu ojcowskiego, który trwa nie dłużej niż 14 dni, może zostać wykorzystany jednorazowo bądź w dwóch jednakowych częściach. Ojciec może skorzystać z tego urlopu mimo, iż matka dziecka przebywa na urlopie macierzyńskim. Przedsiębiorca ma prawo pomniejszyć składki społeczne o czas trwania urlopu ojcowskiego. W przypadku urlopu wychowawczego może on trwać do 3 lat, składki będą pokrywane z budżetu państwa, jednak działalność gospodarcza musi zostać zawieszona bądź zamknięta. Ponadto przedsiębiorca nie otrzymuje żadnych świadczeń z ZUS.
Świadczenia rodzicielskie
W przypadku, gdy żadne z rodziców nie otrzymuje zasiłku macierzyńskiego, przedsiębiorca może się ubiegać o świadczenie rodzicielskie w wysokości 1000 zł. Okres wypłaty świadczenia wynosi 52 tygodnie w przypadku ciąży pojedynczej i do 71 tygodni w przypadku ciąży mnogiej. Wniosek o otrzymanie tego zasiłku przedsiębiorca musi złożyć w okresie 3 miesięcy od dnia urodzenia dziecka.
Świadczenia chorobowe
Opłacana dobrowolna składka chorobowa uprawnia do skorzystania ze świadczeń chorobowych, którymi są:
- zasiłki chorobowe,
- zasiłki opiekuńcze,
- świadczenia rehabilitacyjne.
Przedsiębiorca nabywa prawo do wypłaty zasiłku chorobowego po upływie okresu wyczekiwania (90 dni) nieprzerwanego ubezpieczenia chorobowego. Do tego okresu zaliczane są również poprzednie okresy ubezpieczeń, jednak przerwa pomiędzy nimi nie może przekroczyć 30 dni. Dodatkowo istotna jest terminowość w opłacaniu składek, jeśli przedsiębiorca spóźni się z opłaceniem składki, nie będzie objęty ubezpieczeniem chorobowym oraz straci prawo do zasiłku przez okres 3 miesięcy.
Świadczenia rehabilitacyjne
Po upływie 182 dni bądź 270 dni (w przypadku gruźlicy lub ciąży) przedsiębiorca może otrzymać świadczenie rehabilitacyjne, jeśli rokuje na powrót do zdrowia. Okres świadczenia rehabilitacyjnego może wynosić maksymalnie 12 miesięcy. Po wyczerpaniu tego okresu przedsiębiorca może ubiegać się o rentę.
Świadczenie opiekuńcze
Opłacana dobrowolna składka chorobowa uprawnia do skorzystania z urlopu opiekuńczego.
Przedsiębiorca może sprawować opiekę nad:
- dzieckiem do ukończenia 8 r.ż. w przypadku:
- nieprzewidzianego zamknięcia żłobka, przedszkola lub szkoły,
- porodu lub choroby małżonka bądź rodzica dziecka stale sprawującego opiekę nad nim,
- pobytu w szpitalu małżonka bądź rodzica dziecka stale sprawującego opiekę nad nim,
- chorym dzieckiem do ukończenia 14 r.ż.
Zasiłek opiekuńczy przysługuje również na najbliższych członków rodziny. Za nich uważa się małżonka, rodziców, rodzica dziecka, ojczyma, macochę, teściów, dziadków, wnuki i dzieci w wieku powyżej 14 lat jeśli pozostają we wspólnym gospodarstwie domowym z ubezpieczonym. Zasiłek opiekuńczy przysługuje łącznie na opiekę nad dziećmi i innymi członkami rodziny do 60 dni w roku.